فیروزشاه نامه- ایرج افشار

کتاب «فیروزشاه نامه» نوشته‌ی «ایرج افشار» است. در توضیحات پشت جلد کتاب آمده است: «فیروزشاه‌نامه یا قصه‌ی فیروزشاه دنباله و مجلد سوم کتابی است که با عنوان داراب‌نامه تألیف مولانا محمد بیغمی در دو مجلد به تصحیح شادروان دکتر ذبیح‌الله صفا پیش از این منتشر شده بود. مرحوم دکتر صفا از نسخه‌ی خطی مجلد سوم آگاه شده بود، اما فرصت نیافت آن را تصحیح و منتشر کند. او در مؤخره‌ی مجلد دوم داراب‌نامه‌ی بیغمی اذعان کرده است که نام درست کتاب باید قصه‌ی فیروزشاه بوده باشد. نخستین تحریر این قصه‌ی بلند و دلکش در قرن نهم توسط قصه‌خوانی به نام محمود دفتر خوان انجام یافته است؛ اما اصل قصه ممکن است حتی به پیش از قرن نهم مربوط باشد. ماجرای قصه جنگ‌ها و فتح‌های فیروزشاه پسر داراب، پادشاه ایران، است. بن‌مایه‌های عیاری به آن لطفی خاص بخشیده است و زبان ساده و گیرای آن، کتاب حاضر را یکی از مآخذ مهم برای بررسی‌های زبانی و دستوری و متنی برجسته در تاریخ داستان‌پردازی ایران قرار داده است. اهمیت کتاب حاضر به حدی است که مرحوم استاد محمد‌پروین گنابادی ارزش این کتاب و سمک عیار را در میان داستان‌های منثور فارسی به منزلت شاهنامه در میان داستان منظوم دانسته است. فیروزشاه‌نامه همچنین برای بررسی تاریخ اجتماعی ایران و فرهنگ مردم در قرن‌های هشتم و نهم منبعی اساسی است.» این کتاب را نشر «چشمه» منتشر کرده است.